Bazylia

Bazylia jest nazywana królową ziół. Coś w tym jest. Gdybym miał wybrać tylko jedno zioło, które zabiorę na bezludną wyspę, byłaby to bazylia. Ma kapitalny aromat, mnóstwo zastosowań w kuchni, w dodatku jest tania i ogólnie dostępna. Dosłownie zioło idealne! W dodatku jest niedroga, bo możesz ją dostać w cenie 4 zł za doniczkę w najpopularniejszych dyskontach i supermarketach.

Rodzaje bazylii

Na świecie jest wiele odmian bazylii. W Polsce spotkasz dwie:

bazylia pospolita (zwana też bazylią wonną, bazyliszką polską, bazylijką zwyczajną czy bazylkiem ogrodowym)
bazylia tajska, czyli horapha, która jest szeroko stosowana w kuchni azjatyckiej, szczególnie tajskiej czy wietnamskiej
oraz mniej popularna bazylia cytrynowa (o cytrynowym zapachu i smaku)

Zalety i właściwości zdrowotne bazylii

Bazylia jest bogatym źródłem:

potasu,
wapnia,
magnezu,
fosforu
witaminy A
i beta-karotenu. Bazylia dobrze działa na układ trawienny wspomagając jego pracę. Pomaga w przyswajania składników pokarmowych, zaparciach, kolkach i wzdęciach. Dodatkowo ma działanie antydepresyjne i przeciwgorączkowe. Bazylia zawiera eugenol, który ma właściwości przeciwzapalne. Stosuje się go w lekach na ból gardła. Maść na bazie bazylii pomaga w bólach reumatycznych.

Bazylia w kuchni (nie tylko na pizzy)

Bazylia to niesamowicie uniwersalne zioło, które z powodzeniem wykorzystuję zarówno na pizzy jak i na innych potrawach. Przy pieczeniu pizzy wykorzystuję ją przede wszystkim jako:

składnik sosu pomidorowego, który daje aromat mojemu sosowi
składnik pizzy sam w sobie, który kładę na pizzy zwykle po jej upieczeniu
podstawowy składnik sosu pesto, który odwala całą robotę, jeśli chodzi o smak i aromat
składnik sosu bolognese, którego czasami też używam do pizzy czy lasagne

Pizze z bazylią

Nie mogę sobie wyobrazić pizzy margharita bez świeżej bazylii. Takiej pizzy brakuje po prostu smaku, aromatu i koloru. Wygląda pospolicie i blado. Nie daj się nabrać na bazylię w postaci suszonej. To tylko ułamek tego, co możesz osiągnąć ze świeżą bazylią. Zwykle dodaję bazylię już po upieczeniu pizzy. Robię tak z dwóch powodów:

Nie lubię wyschniętej bazylii na pizzy.
Bazylia niepoddana obróbce termicznej (pieczenie lub gotowanie) nie traci swoich właściwości.

Możesz też spróbować dodać przed pieczeniem. Polecam sposób, w którym na sos pomidorowy kładziesz listek bazylii, a następnie przykrywasz go kawałkiem mozzarelli. Wtedy bazylia nie zeschnie się tak mocno - raczej pozwija. Zobacz przepisy na pizze z bazylią

Przepisy z bazylią

Dodatkowo intensywnie wykorzystuję bazylię jako:

przyozdobnik dania, np. na koniec kilkoma listkami bazylii przyozdabiam makaron
dodatek do sałatek, np. typu caprese
główny składnik smoothies (to głównie domena mojej żony) - np. miodowo-cytrynowo-bazyliowy smoothie

Jak pokroić bazylię?

Jeśli chodzi o bazylię jako dodatek do pizzy moja metoda jest prosta - nie kroić. Połóż liście w całości na pizzy lub je ewentualnie porwij. Gdy dodaję bazylię do sosu pomidorowego lub pesto, zwykle używam blendera. To najszybsze i najmniej brudzące rozwiązanie.

Co zrobić jak nie masz blendera?

To nic trudnego. Możesz szybko pokroić bazylię w bardzo delikatne i cienkie paseczki. Wystarczy ostry długi nóż oraz prosta deska. Ta metoda nazywa się chiffonade. Polega na ułożeniu jeden na drugim liści bazylii od największego do najmniejszego. W kolejnym kroku delikatnie zwijasz je w rulon jak cygaro. Następnie kroisz w bardzo cienkie paseczki. Najłatwiej wychodzi to gdy liście bazylii nie są wilgotne.

Chiffonade - siekanie liście bazylii - układanie liście jeden na drugim

Chffonade - siekanie liści bazylii

Zobacz też filmik, który to pokazuje.

Jak jeszcze inaczej to zrobić?

Moździerz

Jeśli masz w domu moździerz, użyj go i zetrzyj bazylię na papkę.

Mezzaluna

Zamiast noża kuchennego do siekania bazylii i innych ziół polecam mezzalunę. Używam jej z powodzeniem również do krojenia pizzy. Więcej na ten temat znajdziesz tu.

Cena bazylii

Już od 4 zł w każdym supermarkecie lub dyskoncie. Możesz też poszukać w sklepie ogrodniczym takiej bardziej wytrzymałej.

Pielęgnacja bazylii

Świeżą bazylię kupioną w supermarkecie dostaniesz zwykle w doniczce. Ma ona raczej krótki termin przydatności do spożycia, tzn. szybko usycha. Zwykle trwa to od kilku do kilkunastu dni. Dłużej utrzyma się bazylia kupiona w sklepie ogrodniczym lub zasiana z ziaren.
Bazylia lubi nasłonecznione i ciepłe miejsca bez przeciągu.
Optymalna temperatura to 20–25°C.
Podlewaj ją codziennie.

Przechowywanie bazylii

Polecam trzy sprawdzone sposoby na bazylię. Przyda Ci się to szczególnie latem, gdy Twoja domowa bazylia eksploduje w ilości, a Ty nie będziesz wiedzieć co z nią zrobić.

Mrożenie bazylii

Na wstępie przypomnę tylko, abyś nie przechowywał mrożonej bazylii dłużej niż miesiąc. Są na to 2 sposoby: Sposób 1

Przygotuj blender, sitko, oliwę oraz plastikowy pojemnik do przechowywania.
Obetnij liście bazylii, bez łodyżek.
Umyj dokładnie bazylię pod zimną wodą.
Osusz i wrzuć do blendera.
Zmiksuj liście bardzo krótko, przez 2–3 sekundy.
Dolej oliwy. Oliwa zapewni, że liście nie sczernieją.
Zmiksuj raz jeszcze bardzo krótko.
Rozłóż równomiernie w dużym plastikowym opakowaniu. Zrób to tak, aby nie dotykały siebie nawzajem za bardzo. Zamroź.
Po kilku godzinach możesz zebrać je z większego opakowania i przerzucić do mniejszego lub do woreczka do mrożenia.
Opcjonalnie możesz przerzucić bazylię do opakowania, w którym mrozisz kostki lodu. Będziesz mieć takie „kostki smaku”.

Sposób 2

Przygotuj miskę, garnek i sitko (najlepiej metalowe) oraz plastikowy pojemnik do przechowywania.
Zagotuj wodę w garnku.
Do miski wlej wodę i wrzuć kostki lodu, aby stała się lodowata.
Obetnij liście bazylii, bez łodyżek.
Umyj dokładnie bazylię pod zimną wodą.
Przełóż na sitko i zanurz na kilka sekund we wrzącej wodzie.
Szybko przerzuć do naczynia z zimną wodą.
Przesusz na papierowym ręczniku.
Suchą bazylię rozłóż równomiernie w dużym plastikowym opakowaniu. Zrób to tak, aby nie dotykały siebie nawzajem za bardzo. Zamroź.
Po kilku godzinach możesz zebrać je z większego opakowania i przerzucić do mniejszego lub do woreczka do mrożenia.

Suszenie bazylii

Przygotuj blachę, papier do pieczenia i włącz piekarnik na najniższą możliwą temperaturę (30–50°C)
Obetnij liście bazylii, bez łodyżek.
Umyj dokładnie bazylię pod zimną wodą.
Przesusz na papierowym ręczniku.
Przełóż na blachę wyłożoną papierem do pieczenia, a następnie włóż blachę do piekarnika.
Piecz 2–4 godzin, aż bazylia się wysuszy.
Pokrusz bazylię i przełóż do szczelnego pojemnika, który zapewni suchość.

Bazylia w oliwie

Uwaga! Nie przechowuj bazylii w oliwie dłużej niż tydzień. W oliwie w połączeniu z bazylią mogą rozwinąć się bakterie jadu kiełbasianego. Generalnie unikaj przetrzymywania przez dłuższy okres mieszanek oliwy i innych składników, np. chili, rozmarynu itp. Sposobem na wyeliminowanie możliwości zatrucia bakteriami jadu kiełbasianego jest wcześniejsze „przegotowanie” oliwy, czyli podgrzanie jej i dodatków do wysokiej temperatury, a następnie przechowywanie. Przechowuj oliwę w lodówce nie dłużej niż tydzień.

Obetnij liście bazylii, bez łodyżek. Potrzebujesz jednej garści bazylii na 200 ml oliwy.
Umyj dokładnie bazylię pod zimną wodą.
Przesusz na papierowym ręczniku.
Wrzuć do blendera i zmiksuj wraz z oliwą.
Przelej do szklanego naczynia i włóż do lodówki.

Źródła

By Frank Huber (Own work) [CC BY 3.0], via Wikimedia Commons

Największy blog o domowej pizzy – domowa.pizza